Na fenomen tego niewielkiego uzdrowiska ogromny wpływ ma jego lokalizacja – głębokie i dzikie lasy górskie Wysokiego Jesionika. Miejscowość jest bardzo mała, a zieleni tak dużo, że wydaje się, że prawie środek lasu. Przez miejscowość przepływa Biała Opawa – potok o charakterze górskim, który nieopodal miejscowości tworzy ciąg malowniczych kaskad – jeden z najciekawszych szlaków tej części Sudetów. Same uzdrowisko posiada niezwykłą, drewnianą architekturę. Czesi mówią, że powietrze jest tu najczystsze w Europie Środkowej. Czy mają rację?
SPIS TREŚCI:
1. WYSOKI JESIONIK
2. ŚLĄSKIE MIASTO?
3. HISTORIA – KAROL LUDWIG HABSBURG
4. MIASTECZKO
5. DLACZEGO NIEZWYKŁE?
6. WODOSPAD
7. PAWILON
8. DREWNIANA ARCHITEKTURA
9. ELEKTROWNIA
10. STARE DRZEWA
11. PARKING I INFORMACJE PRAKTYCZNE
12. ŚCIEŻKI, SZLAKI, ŁAWKI i ŁAWECZKI
1. WYSOKI JESIONIK
To najwyższe pasmo Sudetów Wschodnich z najwyższym szczytem Pradziadem (1491 m n. p. m.). Każdy kto będzie chciał tu dotrzeć z pewnością to zrobi, dotrzeć tu bardzo łatwo. To piękny kawałek świata, kraina pięknych gór, wysokich wodospadów, głębokich dolin i wyjątkowych, pogubionych między górami uzdrowisk.
Na poniższej mapie oznaczyłem lokalizację opisywanej miejscowości.
2. ŚLĄSKIE MIASTO?
W przeszłości obszar ten należał do Księstwa Nyskiego rządzonego przez biskupów wrocławskich. historycznie to Śląsk, Górny Śląsk, a Pradziad jest najwyższym szczytem Górnego Śląska (oprócz tego również Moraw, ponieważ przez szczyt przebiega granica tych krain historycznych).
Nie powinny więc dziwić nazwy „Śląski Dom” itp. występujące w tym regionie.
3. HISTORIA – KAROL LUDWIG HABSBURG
Nazwę miejscowości można rozumieć jako „Studzienka Karola”. O jakiego Karola jednak chodzi? O Karola Ludwika Habsburga – arcyksięcia austriackiego, ministra wojny, który m.in. za swojego życia wygrał jedną z bitew z Napoleonem – Bitwę pod Aspern w 1809r. Niestety kolejną już przegrał, a za dogadanie pokoju bez konsultacji z cesarzem, którym był jego brat, Franciszkiem II Habsburgiem został odwołany z funkcji. Mimo wszystko zasłużyć sobie na to by jego mieniem okrzyknąć te niewielkie górskie miasteczko uzdrowiskowe. Wcześniej nazywało się bardzo specyficznie 😛
Do 1949 r. była jedynie osadą należącą do wsi Suchý Zejf (obecnie Světlá Hora).
Nie jest uzdrowiskowym z wielowiekową tradycją – dopiero od ponad 2 wieków leczy się tu przyjezdnych na większą skalę. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z połowy XVI wieku, a już w wieku kolejnym podejmowano pierwsze próby wykorzystania leczniczych właściwości wód w tym miejscu. W kolejnym XVIII wieku docierali tutaj kuracjusze, ale ponieważ nie istniała tu żadna baza noclegowa musieli później wracać do miejsc gdzie byli zakwaterowani. Stąd wzięła się nazwa miejscowości „Hinnewieder” a wcześniej „Hin und wieder” czyli po prostu „tam i z powrotem” co rzeczywiście posiada sens logiczny :p
Od końca XVIII wieku powstaje w miejscowości drewniana zabudowa uzdrowiskowa, a na początku kolejnego wieku odkryto kolejne źródła lecznicze. od tamtej pory rozwój tej niewielkiej osady postępował w szybkim tempie a jego sława rosła. A że nazwa osady była niezbyt historyczna i wymyślona na poczekaniu to podjęto decyzję o jej zmienia gdy wymieniony wcześniej Karol pokonał Napoleona. Musiała ta bitwa być bardzo ważna dla Habsburgów.
Warto również dodać, że od Bitwy pod Białą Górą z roku 1620 podczas wojny trzydziestoletniej teren ten znajduje się pod wpływem Zakonu Krzyżackiego przez kolejne wieki. Z tego też tytułu w herbie i fladze Karlovej Studanki znajduje się krzyżacki czarny krzyż na białym tle.
4. MIASTECZKO
To druga najmniejsza miejscowość całych Czech! Zajmuje powierzchnię niespełna 0,5 km² a zamieszkuje je około 200 osób. Oczywiście, w sezonie, mieszkańców tymczasowych jest tu wielokrotnie więcej niż stałych mieszkańców. Ale ważniejsze jest to, że miejscowości nie zabudowano szeregiem apartamentowców i pensjonatów i tu nigdy nie ma tłoku, za to ciężko o miejsca noclegowe (rezerwacje najlepiej robić kilka miesięcy wcześniej).
5. DLACZEGO NIEZWYKŁE?
Niewielki obszar, brak tłumów, stare drzewa, górskie potoki i drewniana architektura – to wszystko składa się ja niezwykły klimat tego uzdrowiska. Położone jest dość wysoko bo ponad 800 m n . p. m. Co ciekawe wg badań i pomiarów w Karlovej Studance jest najczystsze powietrze w Europie Środkowej! Niestety nie widziałem wyników badań ani jakimi metodami były one wykonywane i porównywane, ale znając nieco przestrzeń Europy Środkowej mogę powiedzieć, że jest to możliwe. Rzeczywiście w promieniu dziesiątek kilometrów nie znajduje się żadne większe (znaczące) miasto a ilość lasów jakie otacza tę miejscowość jest ogromna. jest możliwe, że to prawdziwa informacja 🙂
Rozciągnięta jest wzdłuż Białej Opawy i również wzdłuż drogi głównej. A jest nią urokliwa brukowana aleja co wydaje się pasować do klimatu uzdrowiska.
Można tu spacerować do woli, jeździć do woli, zażywać kąpieli w wodach leczniczych lub w górskich potokach, a zimą jeździć na nartach bo w miejscowości znajduje się stok narciarski.
Administracyjnie teren miejscowości sięga aż po najwyższy szczyt pasma – Pradziada (1491 m n. p. m.)
6. WODOSPAD
Znajduje się w zachodniej części miasta, tuż za parkingiem. Wodospad Karlova Studanka – bo tak się go często określa – ma prawie 20 metrów wysokości i wpada do białej Opawy. Co się jednak okazuje powstał w XIX wieku, czyli został stworzony przez człowieka 🙂
Mimo wszystko miło popatrzeć i posłuchać jak woda szemrze spadając z wysokości i przeciska się między skałami.
7. PAWILON
Każde uzdrowisko musi mieć swój pawilon z pitną wodą. Ten z Karlovej Studanki jest symbolem miejscowości. Skromny, drewniany obiekt zwieńczony niewielką wieżyczką z kopułą, wybudowano w 1864 roku.
Prawie w całości jest przeszklony. Wewnątrz można zaczerpnąć wodorowęglanowo-wapniowej wody, która zasilana jest ze źródła „Petr” wywierconego na głębokość 121 metrów (w latach 60-tych).
W przeszłości nazwa pawilonu/źródła brzmiała „Vilémův pramen” i odnosiła się do członka rodu Habsburgów, ale po powstaniu Czechosłowacji – po I wojnie światowej – zdecydowano o wyeliminowaniu nazw nawiązujących do tej austriacko-węgierskiej rodziny monarszej i nazwę zmieniono.
Nagrałem krótkie nagranie ze spaceru po uzdrowisku, które zaczyna się właśnie pod pawilonem 🙂
8. DREWNIANA ARCHITEKTURA
Każdy kto odwiedzi tą miejscowość zwróci uwagę na niezwykła architekturę – to jeden z głównych atutów tego miejsca. Pochodzące w większości z XIX i początków XX wieku obiekty są w większości z drewna co tworzy niesamowity klimat tego miejsca.
Część z nich wybudowana została w dość rzadkim stylu architektonicznym – empire – który charakteryzował się m. in. nadmierną wręcz dekoracyjnością nawiązująca do sztuki antycznej oraz symetrią i monumentalnością. Rzućcie okiem na wejście do tzw. Letnich Łaźni …
LETNIE ŁAŹNIE
To wielki drewniany obiekt wybudowany w ostatniej dekadzie XIX wieku. Przed nim znajduje się basen z fontannami a wewnątrz m.in. restauracja i hotel.
Obiekt udekorowany jest sporą ilością detali, również wewnątrz.
Można w nim skorzystać z kąpieli i zabiegów w basenach termalnych. To jeden z najbardziej reprezentatywnych obiektów uzdrowiska.
Co ciekawe przy wielu obiektach są tablice informacyjne z opisaną historią i ciekawostkami 🙂
WILLA EUGEN
VILLA VLASTA
To co w tym obiekcie najbardziej rzuca się w oczy to drewniana wieża.
Spora jest tu również ilość drewnianych zaokrąglanych zdobień oraz przedstawienia o podłożu religijnym.
DOM UZDROWISKOWY LIBUSZA (czes. Lázeňský dům Libuše)
„Główny” i największy obiekt w uzdrowisku. Wybudowany w latach 1928-1931 w większości z drewna. W środku można organizować koncerty czy seminaria.
DOM ŚLĄSKI (czes. Slezský dům)
Obiekt noclegowo-uzdrowiskowy o sporych gabarytach.
SZKOŁA PODSTAWOWA
To drewniany obiekt z 1824 roku – były obiekt uzdrowiskowy, nazywany w przeszłości Domem Pruskim (czes. Pruský dům).
KAPLICA ŚW. HUBERTA
Zabytkowa niewielka kapliczka wybudowana z drewna na kamiennej podmurówce. Powstała w połowie XVIII wieku.
KOŚCIÓŁ
Ten obiekt już nie jest drewniany. Pochodzi z XIX wieku.
HUDEBNI HALA
Obiekt z 4. dekady XIX wieku.
ŚCIEŻKA GEOLOGICZNA
Można się tu również dokształcić geologicznie i w tym celu przejść geościeżką. Nauka skał w języku czeskim będzie bardzo wesoła ze względu na tłumaczenie nazw na język polski :p
9. ELEKTROWNIA
Ciekawostką może być wykorzystanie wód Białej Opawy na potrzeby energetyczne miejscowości. Elektrownia wodna działa tu już od 1905 roku.
10. STARE DRZEWA
Wjeżdżając do miejscowości od zachodu minąć trzeba stare pomnikowe lipy. Na terenie miasteczka znajduje się więcej pomnikowych drzew m.in. buki czy jawory.
11. PARKING I INFORMACJE PRAKTYCZNE
Zarówno od wschodu jak i zachodu, na wjeździe do miejscowości, znajdują się parkingi płatne w godzinach 8-18. Podobnie sprawa wygląda z parkingami darmowymi (przy drodze lub na zatoczkach) – również po obu stronach miejscowości się takowe znajdują, zwłaszcza w okolicach wejścia z drogi asfaltowej w szlak żółty wiodący Doliną Białej Opawy w kierunku Pradziada.
12. ŚCIEŻKI, SZLAKI, ŁAWKI i ŁAWECZKI
To świetna baza wypadowa w najwyższe partie Wysokiego Jesionika. Dla tych, co krótszych nogach, lub mniejszych zasobach energii na miejscu istnieje spora sieć szlaków na oddalone o kilka kilometrów punkty widokowe. Wszędzie mnóstwo zieleni, lasów i szumu górskich potoków 🙂
Na Pradziada jest stąd 7,5 km 🙂
Samo uzdrowisko posiada sporo miejsc spacerowo-odpoczynkowych gdzie można się zaszyć z książka wśród Natury i mieć zwyczajnie „święty spokój” 🙂
Podsumowując – miejsce świetne dla ludzi w każdym wieku! 🙂
