Wysoki Jesionik jest pasmem, w którym powstało wiele wodospadów, a część z nich ma imponujące rozmiary jak na tą część Europy. To najwyższy wodospad całego pasma Wysokiego Jesionika i całych Sudetów Wschodnich. Jego najbliższe otoczenie podlega ochronie rezerwatowej. Oprócz wodospadu i form skalnych znajdują tu miejsce do życia liczne rzadkie gatunki roślin i zwierząt. Ma 28 metrów wysokości, chociaż kiedyś miał 45 metrów!
SPIS TREŚCI:
1. WYSOKI JESIONIK
2. MASYW PRADZIADA I WYSOKIEJ HOLI
3. WYSOKI WODOSPAD
4. SOKOLI SKALA
5. REZERWAT PRZYRODY
6. JAK TRAFIĆ / WARIANTY WYPRAW
1. WYSOKI JESIONIK
To najwyższe pasmo Sudetów Wschodnich i drugie najwyższe w całych Sudetach, zaraz po Karkonoszach Pisałem o nim już wielokrotnie, gdyż darzę je wielką sympatią! Przygotowałem m. in. takie wpisy:
Perła Jesioników – Karlova Studánka! Leśne uzdrowisko w górach Wysokiego Jesionika
Niesamowity Królewski Wodospad w Wysokim Jesioniku! Nie prowadzi do niego żaden szlak! Jak dotrzeć?
Wodospady na Borowym Potoku
Rejviz. Najwyżej położona wieś w całych Sudetach
Pradziad(ek) Sudetów! Najwyższy szczyt Sudetów Wschodnich …
2. MASYW PRADZIADA I WYSOKIEJ HOLI
To część pasma na południe od przełęczy Červenohorské sedlo ale na północ (i troszkę na zachód) od przełęczy Skřítek. To właśnie tu odnajdziemy wodospad o którym mowa w artykule. Znajduje się około 3 km na północny-zachód od Pradziada, w głębokiej dolinie o stromych zboczach takich szczytów jak Velký Jezerník i Malý Děd.
3. WYSOKI WODOSPAD
Powstał na cieku wodnym o nazwie Studený potok. Potok w wielu miejscach tworzy małe, kilkumetrowe wodospady oraz szereg kaskad, zwłaszcza po opadach deszczu.
Ma 28 metrów wysokości, a tworzą go dwie główne kaskady – wyższa o wysokości 5-6 metrów, oraz niższa o wysokości około 20 metrów – oraz kilka mniejszych.
W przeszłości miał 45 metrów wysokości ale … jedna z największych powodzi w historii Sudetów, z sierpnia 1880 roku, sprawiła, że próg wodospadu „rozpadł” się i spore bloki skalne runęły w dół pomniejszać jego wysokość. Podobno uderzył w niego piorun i to on spowodował rozpad skał.
28 metrów to imponująca wysokość ale … ciężko jest obserwować jego imponujący rozmiar z dwóch przyczyn. Po pierwsze znajduje się dość daleko (i stosunkowo wysoko) od szlaku, oraz w lesie gdzie drzewa trochę go przysłaniają. Po drugie przez większość roku przez wodospad nie płynie zbyt wiele wody.
Najlepiej podgląda się go przez lornetkę lub zoom aparatu. Podejrzeć go możemy na zbliżeniu na poniższym nagraniu.
Z perspektywy mostu na potoku wygląda tak – nie rzuca się zbytnio w oczy.
Najlepiej obserwować go w okresie wiosennych roztopów lub po obfitych opadach deszczu.
Znajduje się na wysokości około 1060- 1030 m n. p. m.
Czesi nazywają go Jesionicką Niagarą 😀 I to nie pierwsza „Niagara” jaką spotykam w tym kraju :p
Teren jest odpowiednio zagospodarowany. U góry, nad wodospadem są tablice dydaktyczne, są drogowskazy oraz tam gdzie potrzeba mostki z drewnianymi poręczami.
4. SOKOLI SKALA
Sokolí skála – to wychodnia skalna na wschód od wodospadu, około 100-150 metrów. W sumie to bardziej urwisko skalne, wypreparowane przez drugi z cieków wodnych tworzących Studený potok. Urwisko jest prawie pionowe i ma z pewnością 30 metrów wysokości, może trochę więcej.
Nad jego krawędzią powstał punkt widokowy (z którego nie widać w sumie więcej niż z innych miejsc, bo to środek lasu)zabezpieczony barierkami.
U jej podnóża powstał drugi wodospad, o wiele mniejszy niż Wysoki, mierzy około 3 metry.
5. REZERWAT PRZYRODY
Cały obszar wokół wodospadu, oraz zbocza schodzące w dół doliny potoku zostały w 1982 roku objęte Rezerwatem Przyrody Wysoki Wodospad (cz. Přírodní rezervace Vysoký vodopád). Zajmuje powierzchnię ponad 140 hektarów, więc nie jest wcale taki mały,
Można tu spotkać mnóstwo rzadkich gatunków, które w Polsce są prawnie chronione. Wśród nich mogę wymienić tojady: sudecki oraz dzióbaty, liczydło górskie, parzydło leśne, ostróżkę wyniosłą, modrzyk górski, miłosnę górską, widłaka jałowcowaty czy porzeczkę skalną będąca reliktem glacjalnym.
Żyje tu również salamandra plamista, a w 2005 roku widywano w tym rejonie rysie.
Rezerwat, oprócz wodospadów i rzadkich gatunków roślin i zwierząt, chroni również formy skalne, formy erozyjne, które tutaj występują. Przypatrując się uważnie metamorficznym skałom jakie tu w wielu miejscach są odkryte można dostrzec bardzo interesująco pofałdowane warstwy.
Na uwagę zasługują również popularne świerki, które w skalnym terenie walczą o utrzymanie pionu i stabilności trzymając się korzeniami „czego popadnie”.
6. JAK TRAFIĆ / WARIANTY WYPRAW
Najlepszym punktem startu jest miejscowość do której potok na którym jest wodospad spływa – Bělá pod Pradědem. Prowadzi stąd niebieski szlak turystyczny do znanego schroniska Švýcárna. Wodospad znajduje się mniej więcej w połowie drogi. To popularna trasa górskich wędrówek w tym rejonie.
Można tu również trafić z przełęczy Videlske sedlo, drogą rowerową, z której trzeba zejść wspomnianym wcześniej niebieskim szlakiem nad wodospad by wrócić późnej na górę (bardzo stromo – na zdjęciu poniżej) i kontynuować drogę na grzbiet. Można w tym wariancie osiągnąć schronisko Švýcárna i dotrzeć aż na Pradziada. Powrót przez te same schronisko ale tutaj należy od odbić w żółty szlak przez Małego Dziada (cz. Malý Děd) i nim dotrzeć do punktu początkowego. Trasa będzie mieć 18 km i powinna nie zmordować wędrowca mającego na niącały dzień (8-10h) oraz zapewnić sporo atrakcji i dobre widoki 🙂
Naniosłem ją na mapy.cz:
Trasa: Videlske sedlo – Wysoki Wodospad – Svycarna – Pradziad – Videlske Sedlo
