Wojsiłki to bardzo stary rząd owadów, zamieszkiwały planetę jeszcze zanim pojawiły się na niej dinozaury. Posiadają bardzo ciekawy wygląd oraz zachowanie. Dziś zapoznamy się z najbardziej popularną, polską wojsiłkę.
WOJSIŁKI
Fruwały po Ziemi już w w dolnym permie (299-251 milionów lat temu). W erze dinozaurów, czyli mezozoiku, stanowiły wtedy najbardziej liczebny rząd owadów. To był złoty czas dla tej grupy owadów. Co bardzo ciekawe, były pierwszymi zapylaczami roślin w historii Ziemi.
Obecnie w obrębie tego rzędu występuje ponad 600 gatunków, ale w Europie niewiele – jedynie 21. W Polsce można spotkać zaledwie 10 gatunków wojsiłek. Najbardziej popularnym jest wojsiłka pospolita.
WOJSIŁKA POSPOLITA
Panorpa communis
GDZIE JĄ SPOTKAĆ?
Gatunek stosunkowo słabo rozpoznawalny, ze względu na swoje wymagania środowiskowe – lubi cień i wilgoć. To sprawia, że nie spotka się jej raczej w ogrodzie, chyba, że ktoś mieszka na skraju lasu, lub nad dzikim potokiem porośniętym lepiężnikami i łopianem. Łatwiej ją spotkać właśnie na skraju lasu lub w zaroślach. Nasłonecznione łąki to również środowisko w którym wojsiłek się nie spotka.
WYGLĄD
Bardzo charakterystycznym elementem budowy ciała wszystkich wojsiłek jest wydłużony aparat gębowy (ryjek). Żeby być poprawnym „technicznie” określić to wypada jako wydłużony nadustek.
Osiągają maksymalnie 3 cm rozpiętości skrzydeł. Te są błoniaste, z dużą ilość dobrze widocznym żyłek oraz znamion skrzydłowych (pterostygma), które aby łatwiej było sobie wyobrazić możemy nazywać plamkami. Ich lot nie jest specjalnie ani szybki ani dynamiczny, co nie znaczy też jest powolny i ociężały. Gatunek można łatwo podejść, wystarczy odpowiednio wolno się zbliżać i nie wykonywać dynamicznych ruchów.
Na tle innych wojsiłek gatunek opisywany w artykule jest jednym z największym na świecie.
KRÓL SKORPION?
Posiadają względnie gruby odwłok, po którym można określić płeć osobnika. U samców jest wygięty do góry, co może budzić skojarzeniem z kolcem jadowym skorpionów, zakończony jest wyrostkami, które tworzą kleszcze. Dzięki nim samiec podczas kopulacji przytrzymuje partnerkę.
Natomiast odwłok u samic jest bardziej zwężony na końcu.
Długość odwłoka nie przekracza zazwyczaj 2 cm.
ZRÓŻNICOWANA DIETA
imago tego gatunku odżywiają się zarówno nektarem kwiatowym jak i innymi mniejszymi owadami. Obserwowałem ten gatunek jak żywił się mszycami.
Odżywiając się nektarem kwiatowym biorą również udział w zapylaniu kwiatów!
POCZWARKI
Larwy tego gatunku mają formę gąsienic i rozwijają się w wilgotnej glebie. Żywią się innymi owadami, najczęściej takimi, które nie są w stanie się obronić ani uciec, albo dogorywają, albo chorują, albo są martwe ale jeszcze nikt się do nich nie dobrał.
LOVE STORY
Najbardziej niezwykłe w tym i tak już bardzo ciekawym gatunku jest zachowanie samca w okresie godowym. Aby przypodobać się partnerce i uzyskać jej zgodę na kopulację przychodzi z …PREZENTEM! 🙂 Jest nim coś najbardziej użytecznego czyli po prostu „coś na ząb”. Taki z niego romantyk! Podobne zachowania godowe występują u ssaków lub ptaków, ale tego typu zachowania u owadów są bardzo rzadko spotykane. A dodajmy, że mamy do czynienia z dość „bazalną” (żeby nie powiedzieć prymitywną) formą życia.
Z niecierpliwością czekam na kolejny sezon aby podpatrzeć wspomniane zachowania godowe samców. To musi być niezwykłe widowisko. W tym roku już może być za późno, ponieważ okres godowy minął a owady te kończą swoje życia w formie imago, pozostawiając na tym świecie jedynie swoje niedojrzałe potomstwo w glebie.
