Dziś znów wybierzemy się w magiczne królestwo grzybów. Tym razem pod binokular uwagi weźmiemy czarkę. Spodoba Wam się, bo to rzadki, lubiący góry gatunek o bardzo atrakcyjnej morfologii 🙂
GDZIE?
Może wyjawić się jeszcze spod resztek śniegu pod koniec ciepłego lutego. Jest więc jednym z pierwszych „intensywnych kolorów” jakie możemy podziwiać po odejściu szaro-białej pory roku. A podziwiać możemy ją w widnym, wilgotnym lesie, lub bezpośrednio w jego sąsiedztwie. Obowiązkowo natomiast na obumierających szczątkach (gałązkach) drzew liściastych. W przypadku czarki na liście jej ulubionych żywicieli są wierzba, olsza, leszczyna i klon. To właśnie na ich gałęziach wyrastają owocniki.
Co ciekawe o wiele częściej gatunek ten występuje w górach niż na niżu. Oczywiście mam tu na myśli nie wysokie góry i pogórze bo nie spotkamy ich już np w reglu górnym czy jeszcze wyżej. Wpływ na to ma również skład gatunkowy lasów w polskich górach gdzie powyżej 1000 metrów nad poziomem morza znacznie przeważają monokultury świerka, a lasów liściastych jest jak na lekarstwo. Tak więc czarka nie ma możliwości by się wprowadzić w ten obszar. Ale w niewysokich górach, takich jak Góry Kamienne, Kaczawskie czy Bardzkie, owszem i ma się tutaj dobrze choć trzeba dodać, że jest gatunkiem rzadkim. Do 2014 była objęta ścisłą ochroną gatunkową.
Zamieszkuje jedynie półkulę północną i tylko Europę i Amerykę Północną.
W Polsce występują dwa gatunki: czarka szkarłatna, bardzo ale to bardzo podobna do czarki austriackiej, z tym, że ten gatunek rzadziej zapuszcza się w tereny górskie i podgórskie. Odróżnić je bardzo ciężko, i często niezbędny jest mikroskop.
Najczęściej występują w grupach ale w pewnym rozproszeniu.
JAK?
Owocniki przypominają nieco czarkę i stąd też wywodzi się ich nazwa. Za młodu są bardziej zamknięte przypominając puchar, z kolei wraz z wiekiem otwierają się coraz bardziej. Zachowują jednak swoją krągłość aż do śmierci (uschnięcia itd).
Jako, że w większości przypadków rozkładające się gałęzie „liściaków” zarośnięte są inną roślinnością, np jeżynami, lub przysypane gałęziami, kształt owocników jest bardzo zróżnicowany. Często aby wydostać się na powierzchnię trzon musi opleść się wkoło przeszkody a sam kapelusz rośnie w kierunku w jakim mu pozwoli otoczenie. Dzięki temu niektóre owocniki mają bardzo fantazyjne kształty. Jak na grzyby są raczej niewysokie i rzadko przekraczają 5 cm wysokości. Trzon jednak rzadko jest zauważalny ponieważ kamufluje go podłoże przez które musi się przedrzeć aby owocnik mógł się otworzyć.
A gdy już się otworzy pokazuje światu swoją intensywnie czerwoną, szkarłatną barwę, Jest raczej gładka, pokryta praktycznie niezauważalnym włosiem, i błyszcząca. Krawędzie „kapelusza” są podwinięte co można zaobserwować na każdym z zamieszczonych zdjęć. Im jednak osobnik starszy tym te „podwinięcie” łagodnieje.
Nie jest łatwo je wypatrzeć. Trzeba mieć szczęście albo bardzo uważnie patrzeć pod nogi i oczami przeczesywać podłoże, liście i patyki. Za to gdy się już znajdzie, satysfakcja powinna być znaczna 🙂
Owocnik w środku nie miał wiele szczęścia. Jego bracia okazali się silniejsi!
W KUCHNI …
… będzie bezużyteczna! Poza tym jest ich niewiele więc niestosownym było by ich zbieranie! Jedyne co można z nimi robić to …. fascynować się, zachwycać i fotografować 🙂
