Srebrny Potok spływając ze stromych zboczy Gór Złotych wyrzeźbił w tym miejscu głęboką, urokliwą gardziel oraz tworzy kilka wodospadów na niewielkiej przestrzeni. Nie jest łatwo zobaczyć je wszystkie, ale postaram się pokazać Wam to miejsce w najlepszy z możliwych sposobów 🙂 Witajcie w Rychlebach …
Tytułem wstępu.
W tekście będą pojawiać się nazwy, które należy traktować zamiennie, oznaczają bowiem te same miejsce, te same wodospady. Nýznerovské vodopády są bowiem drugim określeniem na Vodopády Stříbrného potoka, które na język polski możemy przetłumaczyć jako „Wodospady Srebrnego Potoku”.
Aby te nazwy można było zrozumieć należy wiedzieć, że Nýznerov to osada będąca częścią wsi Skorošice. To właśnie ona znajduje się najbliżej opisywanych wodospadów. Natomiast potok na którym się one utworzyły to Stříbrny potok czyli po polsku Srebrny Potok 🙂
SPIS TREŚCI
1. RYCHLEBY
2. SREBRNY POTOK
3. JAK DOTRZEĆ?
4. KANION I WODOSPADY
5. WODOSPAD „GÓRNY”
6. GARDZIEL
7. WODOSPADY „DOLNE”
8. OBSZAR CHRONIONY
9. TRASA Z POLSKI
10. PRZYRODA
11. KUSZĄCE KURKI
12. INFRASTRUKTURA I PRZYDATNE INFORMACJE
1. RYCHLEBY
Tak na Góry Złote mówią Czesi, chociaż funkcjonuje również bardziej oficjalna wersja Rychlebské hory. To rozległe pasmo górskie w Sudetach Wschodnich o długości prawie 50 kilometrów. Po polskiej stronie najczęściej kojarzone z takimi miejscowościami jak Złoty Stok czy Lądek – Zdrój, a po czeskiej stronie u ich stóp leżą takie miasteczka jak np. Vápenná, Žulová czy Javornik.
Atrakcja opisywana w tym artykule znajduje się niedaleko wsi Skorošice, ale żeby się „odnaleźć” w przestrzeni najlepiej rzućcie okiem na mapy zamieszczone poniżej.
2. SREBRNY POTOK
Jego źródło znajduje się na północnych zboczach najwyższego szczytu całych Gór Złotych (po obu stronach granicy), którym jest Smrk (1127 m n. p. m.).
3. JAK DOTRZEĆ?
Najszybciej, asfaltową drogą, od miejscowości Skorošice. Drogowskazy już w pobliżu kilkunastu kilometrów wskazują, którędy trzeba jechać by tu dotrzeć. Pojazd można zostawić na płatnym parkingu przy muzeum, skąd spacer potrwa około 15-20 minut (bo trzeba pokonać około 1,5 kilometra). Ten odcinek można pokonać również z wózkiem dziecięcym albo rowerem.
Jest również opcja dotarcia do tego miejsca od polskiej strony np z Bielic czy Nowego Gierałtowa, ale o tym na dole artykułu 🙂
4. KANION I WODOSPADY
Ochroną objęto tu długi na 100 metrów odcinek „wąwozu”, na którym potok pokonuje liczne kaskady, gdzie zobaczymy przewężenia w korycie potoku oraz wysokie (do 20 metrów) ściany skalne. Přírodní památka Vodopády Stříbrného potoka obejmuje swoim zasięgiem również najbliższe okolice potoku. Zajmuje powierzchnię 1,2 ha.
Woda wyrzeźbiła kanion w mniej odpornych na erozję łupkach krystalicznych.
5. WODOSPAD „GÓRNY”
Na „Wodospady Srebrnego Potoku” składa się kilka kaskad rozdzielonych kilkunastometrowej długości gardzielą, na której potok tworzy urokliwe bystrzyny. Kaskada/wodospad zlokalizowany najwyżej jest udostępniony dla turystów za pomocą schodków z poręczami, którymi można zejść bardzo blisko wody i móc go podziwiać.
Jak wygląda ten odcinek oraz jego najbliższe okolice można podejrzeć na nagraniu poniżej 🙂
Spadająca z progu woda utworzyła na przestrzeni tysięcy lat basen eworsyjny u podstawy wodospadu. Te okrągłe zagłębienie terenu jest świetnie widoczne gdy przyglądamy się kaskadzie.
Czynnikiem, który je wyrzeźbił w skale były kamienie wprawiane w ruch wirowy poprzez siłę spadającej wody. Kaskady powstały na progach zbudowanych z bardziej odpornych skał – gabra i amfibolitu.
Ponad kaskadą, do której prowadzą schodki jest jeszcze jedna kaskada. Można ją obserwować z pobocza drogi lub skał znajdujących się ponad wodospadami.
6. GARDZIEL
W dalszym odcinku potok zwęża swoje koryto, które w tym miejscu przybiera postać gardzieli dolinnej. To „młoda” forma doliny potoku lub rzeki w całości zajęta przez przepływającą wodę, o niemal pionowych ścianach. Na mniej robi to w tym miejscu największe wrażenie!
W Sudetach najlepiej wypreparowaną gardziel utworzył karkonoski potok Kamieńczyk, a mowa jest o odcinku poniżej słynnego Wodospadu Kamieńczyka (nazwanym błędnie „wąwozem”). W dolinie Srebrnego Potoku gardziel może nie jest tak wysoka i tak długa, ale jest się czym zachwycać. Podziwiając ją warto zdać sobie sprawę z siły jaką posiada woda i efektów jej działalności w długim okresie.
7. WODOSPADY „DOLNE”
Nie jest łatwo obserwować samą gardziel oaz dolne wodospady. Co prawda „od góry”, za wiatą turystyczną i w okolicy górnego wodospadu jest urwisko skalne (również, w pewnym stopniu, będącego dziełem potoku), z którego można trochę zobaczyć, ale jest to NIEBEZPIECZNE! Dodatkowo widoki są zasłonięte przez drzewa i skały.
Mi udało się zarejestrować takie widoki jak na nagraniu poniżej. Wodospady są około 20 metrów poniżej, więc ciężko oszacować ich wielkość, ale nie są wcale małe! Jest tam kilka kaskad o kilkumetrowej wysokości.
Można natomiast zejść niżej, na sam koniec kanionu. W tym celu należy zejść asfaltową drogą, wypatrzeć możliwe zejście (będzie wydeptane: na zdjęciu poniżej) i z niego skorzystać. Jest stromo ale w dolnym odcinku pomagają kamienne schodki.
Stąd możemy zobaczyć zdecydowanie więcej, ale również nie wszystko.
Idealne byłoby obserwowanie wodospadu z perspektywy drugiej strony potoku, ale przejście nie jest najłatwiejsze.
Z tej perspektywy „dolny” wodospad przypomina karkonoski Wodospad Podgórnej z Przesieki.
Przypatrzcie się jak wysokie są tutaj ściany skalne a jak wąski kanion Srebrnego Potoku.
8. OBSZAR CHRONIONY
Pamiętajmy, że ten teren kanionu jest objęty ochroną – a dokładniej formą zwaną u Czechów – Přírodní památka a w przypadku tego miejsca to Přírodní památka Vodopády Stříbrného potoka. Uszanujmy więc ten kawałek „ziemi”. Jeśli chcemy podziwiać to co nie jest widoczne ze ścieżek to róbmy to z głową i najmniejszym kosztem Natury. Za nieodpowiednie zachowanie w postaci nieuszanowania przyrody można dostać mandat! Ale bz obaw, w potoku można schłodzić stopy. Widziałem nawet jak pod dolnymi wodospadami kąpią się Czesi w upalne dni 🙂
9. TRASA Z POLSKI
Można tu dotrzeć z parkingu przy kościele w Belicach. To niecałe 5 km drogi 🙂 Trasę można podejrzeć tutaj (mapy.cz): Trasa: Biielice – Przełęcz Peklo – Nyznerovske wodopady
Trasa z Bielic na Przełęcz Peklo (pol. Piekło) jest fragmentem tzw. „Szlaku Havla” i jest oznaczona następująco.
W wyżej zamieszczonej trasie można nie korzystać ze skrótu, …
… który wiedzie stromo przez las a wykonać zygzak by dotrzeć na Przełęcz (czes. sedlo) Peklo. W ten sposób trasa wydłuży się o około kilometr ale nie stracicie za to energii na pokonywanie stromego zbocza ścieżką, którą ledwo widać w zarośniętym runie leśnym. Zejście na czeską stronę jest w kilku miejscach bardzo strome, niekiedy zarośnięte trawą sięgającą ponad pas.
Czas dotarcia spod kościoła w Bielicach to 1,5 – 2h.
Powrót z wodospadów można zorganizować okrężną drogą tak aby nie wracać tą samą. Można np. pójść w górę wzdłuż potoku i na rozejściu przy niewielkiej, turystycznej chatce odbić w szlak rowerowy. Nim można dotrzeć w pobliże skrzyżowania dróg – miejsca oznaczonego na mapach jako „Pod Kowadłem”. Ale można tu zastosować pewien sprytny manewr (ponieważ wg. map nie prowadzi stąd żadna ścieżka/droga bezpośrednio na grzbiet). by nie iść cały czas lasem a dostać się na szlak graniczny.
A więc można stąd w 10 minut dotrzeć na szlak graniczny prowadzący na Kowadło i dalej zejść nim na Przełęcz Peklo 🙂 Około 600 metrów poniżej punktu „Pod Kovadlinou” można, po lewej stronie drogi wypatrzeć przecinkę, idealnie prostą linię bz drzew, nią dotrzeć do drogi znajdującej się powyżej.
Podążając tą drogą, w prawą stronę, po pokonaniu około 100 metrów, możemy złapać zarośnięte wejście na drogę wspinającą się na grzbiet (oczywiście po lewej stronie ). Te fragmenty dróg, wbrew pozorom, nie są zarośnięte, są całkiem dobrej jakości, chociaż widać że nie są użytkowane od lat.
Oznaczyłem te drogi czerwonymi krzyżykami na mapie załączonej poniżej.
10. PRZYRODA
W okolicach wodospadów można spotkać dzikie storczyki z gatunku podkolan biały.
Rośnie tu również sporo grzybów m. in. borowik ceglastopory czy pieprznik jadalny (popularnie nazywany kurką). To dobre lasy na rożne gatunki grzybów, bo cały obszar w większości porośnięty jest buczyną.
11. KUSZĄCE KURKI 😀
Ściany „kanionu” nad wodospadami są bardzo strome i właśnie na nich w zeszłym roku wypatrzyłem sporo „kurek”. To pyszne grzyby i chętnie by je każdy pozyskał co by z nich przygotować smaczny sosik, ale … w takim miejscu nie jest to proste. Kręciłem się w tej okolicy prawie 30 minut i obserwowałem kilka „drużyn” amatorów grzybów, które zauważyły te grzyby i próbowały się do nich dostać :p Były to bardzo zabawne. Finalnie … kurki zwyciężyły! Nikt ich nie zdobył! Zrobiłem o tym nawet krótkie nagranie :p
12. INFRASTRUKTURA I PRZYDATNE INFORMACJE
Przy wodospadach znajduje się zadaszona wiata turystyczna gdzie można się schronić przed deszczem. Nie pobierane są żadne opłaty za odwiedziny tego miejsca. Jest tu niebezpiecznie, więc jeśli jeśli planujecie wejście z dziećmi, w okolicach kanionu miejcie je na oku.
Idąc z Nyznerova można nawet natrafić na informacje w języku polskim. Są one jednak bardzo kiepsko sporządzone co najpewniej wynika z kiepskiego tłumaczenia. Zabawnie się to czyta 🙂
