Dolina Białej Łaby to długa na około 7 km polodowcowa dolina w czeskich Karkonoszach. Biała Łaba tworzy tu wiele kaskad, bystrzy i wodospadów. Jest ich mnóstwo! Przyjrzyjmy się im dokładniej, poznajmy ich nazwy i przestrzeń wokół. Będzie mokro …
DOLINA BIAŁEJ ŁABY
Po czesku określa się ją jako Důl Bílého Labe (czasem Údolí Bílého Labe). „Otwiera się” na Równi pod Śnieżką, na Białej Łące (Bílá louka) a kończy się w słynnym karkonoskim kurorcie Špindlerův Mlýn (pol. Szpindlerowy Młyn) gdzie łączy się z Doliną Łaby.
To piękna i stosunkowo dzika dolina polodowcowa (V-kształtna) z wąskim dnem, którym spływa potok o charakterze górskim. Szlak turystyczny poprowadzono tu w 1892 roku – tzw. Droga Webera.
Biała Łaba zasila Łabę i razem płyną przez świat, aż do Morza Północnego.
Na zdjęciach poniżej Biała Łaba znajduje się po prawej stronie. Szczyt widoczny po prawej to grań Kozich Grzbietów (czes. Kozí hřbety)
Jej źródło znajduje się na Równi pod Śnieżką i można je obserwować wędrując ze schroniska Luční Bouda na południe, czerwonym szlakiem (asfaltem) w kierunku kapliczki poświęconej ofiarom gór. Spoglądając na Równię pod Śnieżką i Białą Łąkę (bo tak nazywa się zrównanie wierzchowinowe po czeskiej stronie granicy, faktycznie będące jedynie częścią Równi pod Śnieżką, w jej centrum znajduje się wspomniane schronisko) możemy na niej zobaczyć kilka torfowiskowych jeziorek.
Te położone najbliżej obserwatora to miejsca skąd Biała Łaba zaczyna swoją przygodę (chociaż a jej obszar źródliskowy należy uznać całą Białą Łąkę).
UWAGA! Dolina jest zamykana w okresie zimowym ze względu na zagrożenie lawinowe!
WODOSPADY
Biała Łaba, od swoich źródeł aż do momentu połączenia z Łabą pokonuje około 600 metrów obniżenia terenu. W górnym biegu ilość wody jest zbyt mała by tworzyć kaskady i wodospady ale z czasem zaczyna pokonywać z impetem stromy teren. Na czeskich mapach mapy.cz zaznaczono 6 wodospadów i pokrywają się one z tymi zaznaczonymi na polskich mapach wydawnictwa kartograficznego „PLAN”. Swoje nazwy uzyskało tutaj jednak 11 „wodospadów”.
Wodospadów, kaskad i bystrzy jest tutaj znacznie więcej, a im bardziej deszczowa/mokra pora roku tym jest ich więcej.
Biała Łaba w swojej dolinie jest najsilniej urozmaiconą i bogatą w kaskady w wodospady rzeką w całych Karkonoszach. Nie sposób obserwować ich wszystkich, nawet z wymienionych 6-ciu nie da się wszystkich zobaczyć. Jest teren parku narodowego a w nim nie można schodzić poza szlak! W kilku miejscach istnieją wydeptane przez ludzi kilku-kilkunastometrowe ścieżynki aby móc podejrzeć wodospad. Zejście nimi nie wydaje się czymś złym dla środowiska i przyrody więc śmiało możecie z nich korzystać 9co zresztą Czesi czynią na potęgę). W przypadku tych niedostępnych wodospadów teren jest na tyle trudny i zarośnięty, że wodospady są chronione w sposób naturalny przed stopami i wzrokiem turystów 🙂
Ich opis odbędzie się w kolejności „do dołu” czyli wędrując ze Szpindlerowego Młyna w górę Doliny Białej Łaby. Prowadzi tędzy niebieski szlak turystyczny, który na odcinku do schroniska w dolinie jest poprowadzony asfaltem (można go pokonać również rowerem).
1. Velký vodopád – Wielki Wodospad
Znajduje się najniżej biegu Białej Łaby, około 200 metrów powyżej rozdroża „Pod Jelenimi Boudami”. Można go podziwiać z prawego brzegu rzeki, na który można zejść kilka metrów ze szlaku. Uważajcie! Z betonowego brzegu można spaść kilka metrów w koryto rzeki!
Wysokość: ok. 4 metry
Możliwość obserwacji: bardzo dobra!
Wysokość: ok. 800 m n. p. m.
Podczas roztopów lub p sporych opadach deszczu woda pokonuje skalny prób z obu stron, w okresie suchym prawa część nie funkcjonuje. Na nagraniu poniżej widać obie (początek lipca 2020)
2. Vodopád Velký skok – Wodospad Wielki Skok
Znajduje się około 800 metrów wyżej od poprzedniego. Nie jest zbyt wysoki, ale mimo wszystko bardzo urokliwy. Woda odsłoniła i wypolerowała tu spory obszar skalnego podłoża, na którym powstało wiele mniejszych lub większych uskoków. Na niektórych można usiąść 🙂
Można tu np. schłodzić nogi.
Wysokość: około 2 metry
Możliwość obserwacji: bardzo dobra!
Wysokość: ok. 870 m n. p. m.
3. Balvanový vodopád – Wodospad Blokowy (Otoczakowy)
Sprawa jest, delikatnie mówiąc, złożona. Ponieważ istnieją dwie możliwości, a tylko jedna jest PRAWDZIWA!
Pierwsza z nich poświadcza, że to sztuczny twór – zapora przeciwrumoszowa czyli ten sam twór co Dziki Wodospad z Karpacza lub Wodospad Kropelka w Piechowicach. Dojść do niego można od dwóch stron, wydeptanymi ścieżkami przez las. Znajduje się w miejscu, które wskazują np. mapy.cz oraz mapy polskiego wydawnictwa Galileos/Plan. To wodospad prezentowany poniżej.
Wysokość: około 5 metrów
Możliwość obserwacji: dobra.
Wysokość: ok. 900 m n. p. m.
Druga możliwość jest taka, że ten zaznaczony na mapach oraz prezentowany powyżej i w ogromnej większości w sieci, TO NIE JEST Balvanový vodopád. Według http://www.vodopady.info/ wodospad znajduje się wyżej o kilkadziesiąt metrów. Niestety nie prowadzi do niego żadna ścieżka, żadne zejście i nie sposób tego zweryfikować. Ale ze zdjęć oraz opisów zamieszczonych w w/w źródle wynika, że sztuczny twór to nie jest Balvanový vodopád. Prawdziwy ma 5,5 metra i wygląda bardzo ciekawie!
Ciekawa jest również jego nazwa, która nawiązuje to sporego, okrągłego głazu, który utknął między skałami w dość osobliwy sposób. Niestety w 2006 roku, wielka woda schodząca z gór zepchnęła ten kamień niżej.
4. Dlouhý vodopád – Długi Wodospad
To wodospad, który da się usłyszeć ale nie zobaczyć. Znajduje się kilkadziesiąt metrów od szlaku niebieskiego, ale sporo poniżej, w dolinie, do której przez gęsty świerkowy las wzrok nie sięgnie. Szkoda,, bo ma niecałe 15 metrów wysokości (to również ciąg kaskad) i zdaje się być najbardziej spektakularnym w całej dolinie.
Wysokość: 14-15 metrów
Możliwość obserwacji: brak możliwości
Wysokość: ok. 945 m n. p. m.
5. Plotnový vodopád – Wodospad Płytowy
To system bystrzyn z kaskadami pokonujących na odcinku około 15 metrów około 5,5 metra spadku terenu. Nachylenie wodospadu jest stosunkowo małe – około 28°
Można do niego podejść albo z dołu albo od góry i bardzo mu się przyjrzeć.
Wysokość: ok. 5,5 metra
Możliwość obserwacji: doskonała
Wysokość: ok. 970 m n. p. m.
Od góry również wygląda pięknie:
6. Lavinová peřej – Bystrze Lawinowe
To ciąg niewysokich kaskad i bystrzy, który pokonuje niecałe 25 metrów spadku terenu na odcinku ponad 120 metrów. W większości jednak jest niewidoczny, zarośnięty drzewami i stosunkowo daleko od szlaku, który wspina się w górę już nieco bokiem. Mimo wszystko znalazłem nagranie w sieci, które go prezentuje, znajdziecie je nieco niżej.
Uwaga. To „pierwsza strefa czeskiego krkonnoskiego narodni parku – najśiślej chroniona.
Wysokość: ok. 25 metrów
Możliwość obserwacji: bardzo słaba
Wysokość: ok. 1040 – 1160 m n. p. m.
Jego górny fragment można zobaczyć na fotografii poniżej, to kaskady poniżej sztucznego progu.
INNE WODOSPADY
Pomiędzy wodospadami z numerami 1 i 2 można oglądać jeszcze 3 inne kaskady, które prezentuję poniżej. Nie są pozaznaczane na mapach.
„Kaskada u ujścia Černého potoka (Czarnego Potoku)”
Znajduje się około 100 metrów powyżej Wielkiego Wodospadu (oznaczonego numerem 1)
Schodová kaskáda – Kaskada Schodowa
Znajduje się nieco wyżej niż prezentowana powyżej. Jest wysoka na około 2,5-3 metry i w całości tworzą ją niewielkie schodki – stąd jej nazwa.
Hučivá kaskáda – Kaskada Hucząca
Znajduje się kilkadziesiąt metrów powyżej ujścia do Białej Łaby niewielkie potoku o nazwie Hrimava bystrina. Ma około 4 metrów wysokości.
Warto jeszcze wspomnieć, że górny odcinek Białej Łaby został w pewien sposób uregulowany przez człowieka – wybudowano na nim wiele zapór przeciwrumoszowych.
SZLAKI I SCHRONISKA
Wzdłuż Białej Łaby prowadzi szlak niebieski ze Szpindlerowego Młyna, który wychodzi na Równię pod Śnieżką, niedaleko schroniska Lucni Bouda.
W między czasie wiedzie obok schroniska „Bouda U Bileho Labe” gdzie można zamówić sobie strawę i napitek 🙂
Pamiętajcie, że powyżej schroniska kończy się asfalt i szlak niebieski robi się już typowym górskim szlakiem ze stopniami z kamienia itd. Do schroniska droga jest przygotowana pod wózki inwalidzkie.
Powyżej wodospadów, gdy zaczynamy wychodzić z doliny wyłaniają piękne panoramy i krajobrazy.
JAK SIĘ DOSTAĆ Z POLSKI / PROPONOWANE SZLAKI
Dojazd do Szpindlerowego Młyna jest jednak dość długi, szczególnie gdy mieszka się po polskiej stronie Karkonoszy. Jak zatem zaplanować wycieczkę by zwiedzić Dolinę Białej Łaby? jest kilka opcji, ale będzie do nich potrzebna doba kondycja.
Można zaparkować u góry Przesieki ,w okolicach obiektu Chybotek, i wspiąć się na Przełęcz Karkonoską (5,5 km), zejść zielonym szlakiem do Szpindlerowego Młyna i tam odbić w szlak niebieski wiodący przez Dolinę Białej Łaby. Nim można dotrzeć na Grzbiet Karkonoszy, w okolicach schroniska Lucni Bouda złapać żółty szlak i dotrzeć nim w okolice Spalonej Strażnicy, gdzie odbijamy na szlak czerwony wiodący nad Kotłami Małego i Wielkiego Stawu, przez Słonecznik, na Przełęcz Karkonoską i zejść do Przesieki. Takie rozwiązanie ma około 27 km i z może zająć szybkim piechurom 7-8 godzin a spokojnym wędrowcom 10-11h 9z odpoczynkami, przerwami na jedzonko itd). Można również skrócić sobie trasę o około 5 km i docierając do „Boudy u Bileho Labe” można odbić w lewo przez mostek, w szlak żółty, który prowadzi na Przełęcz Karkonoską.
Najciekawszą opcją jednak jest dojazd do Szpindlerowego Młyna i przejście Doliną Białej Łaby, wejście na grzbiet Karkonoszy (wejście na szczyt Krkonos) i zejście drugą stroną Kozich Grzbietów szlakami czerwonym bądź później żółtym. To niecałe 16km trasy. Możecie ją podejrzeć na mapie pod linkiem:
Mapy.cz – pętla 16km ze Szpindlerovego Młyna
PS. Wzdłuż szlaku w górnym odcinku Doliny Białej Łaby rośnie w znacznych ilościach maleńki siódmiaczek leśny. To typowo torfowiskowy gatunek, które w naszym kraju jest objęty ochroną.
