Ciekawym obiektem hydrotechnicznym w czeskich Karkonoszach jest zapora wodna w znanym kurorcie Špindlerův Mlýn, Została wybudowana w 1916 roku, jako jedna z pierwszych tego typu budowli na Łabie, aby chronić region przed powodziami.
Na czeskich mapach oraz w sieci łatwiej wyszukać ten obiekt używając czeskiej nazwy Labská přehrada (co można przetłumaczyć, z przymrużeniem oka, na Łabską Przegrodę :p)
SZPINDLEROWY MŁYN (czes. Špindlerův Mlýn)
To obok miejscowości Pec pod Sněžkou oraz Harrachov najbardziej znany kurort w czeskich Karkonoszach. Znajduje się w ich centralnej, środkowej części. To świetna baza wypadowa w góry a zaraz miasteczko z bardzo rozbudowaną infrastrukturą hotelową i gastronomiczną.
Zimą z kolei przyjeżdża tu mnóstwo fanów szusowania by skorzystać z kilkunastu przygotowanych stoków narciarskich lub też pobiegać na nartach.
Ulokowane jest nad jedną z najważniejszych rzek zarówno dla Czechów jak i Niemców – nad Łabą.
Z perspektywy Polski, można powiedzieć, że miejscowość leży po drugiej stronie Przełęczy Karkonoskiej.
Zapora wodna znajduje się w najbardziej na południe wysuniętej części miejscowości o nazwie Labská.
HISTORIA
W XIX wieku region Karkonoszy (i ogólnie Sudetów) nawiedzały ogromne powodzie. Największą była najprawdopodobniej powódź z końca lipca 1897 roku, która dotknęła nie tylko Sudety al również większość część Czech, Morawy, a także Austrią i Niemcy. W jej konsekwencji tylko w czeskich partiach Karkonoszy i Gór Izerskich życie straciło 120 osób. Cały region zmienił się nie do poznania. To w jej konsekwencji powstało m. in. po polskiej stronie Sudetów Zachodnich i Środkowych wiele obiektów mających chronić region przed powodziami (m.in. zapora na Łomnicy w Karpaczu, Zapora Pilchowice czy zapora na Bobrze w Bukówce). Również i po czeskiej stronie (wówczas w obrębie Austro-Węgier, do 1918r.) podjęto liczne działania przeciwpowodziowe. Jednym z nich była budowa zapory na Łabie na wjeździe do Szpindlerowego Młyna. Choć pierwsze plany nie zakłady jej budowy a jedynie budowę zapory na Łabie w Dvůr Králové nad Labem. Argumentów za budową zapory w Szpindlerowym Młynie było jednak sporo (choć przez krótki okres czasy były również i sprzeciwy ze strony lokalnych przemysłowców). Podczas powodzi z 1897 roku głazy z Karkonoszy transportowane wodą poczyniły ogromne szkody aż w miejscowości Vrchlabi. Pojawiły się więc obawy, że ten odcinek w dalszym ciągu nie jest odpowiednio zabezpieczony oraz obawy, że skały przeniesione podczas tej powodzi mogą z czasem zmniejszyć przepustowość koryta na tym odcinku rzeki, zmniejszając w ten sposób ochronę przeciwpowodziową.
Na fotografii zamieszczonej poniżej widać prace budowlane z 1911 roku.
Źródło: https://vodnihospodarstvi.cz/sto-let-od-dokonceni-prehrady-labska/
jej realizacja rozpoczęła się w 1910 roku a zajęła się nią firma Redlich i Berger z Wiednia oraz częściowo firmie Fanta & Jireš z Pragi, pod kierownictwem inżyniera Josefa Plicki. Prace trwały 6 lat, więc ukończenie zapory przypadło na rok 1916. Wybudowano ją według projektu profesora Otto Intze, tego samego który zaprojektował m.in. zaporę na Bobrze w Pilchowicach. Czasami używa się się również określenia tego typu zapór jako „zapora typu Intze”.
Źródło: https://vodnihospodarstvi.cz/sto-let-od-dokonceni-prehrady-labska/
Odbiór techniczny odbył się w 1918 rok (najprawdopodobniej ze względu na I wojnę światową)
W między czasie zapora zaczęła przesiąkać więc w latach 1966-1988 wykonana remont generalny. Z tego okresu pochodzi sporych rozmiarów RČ (Republika Czechosłowacka) na frontowej ścianie zapory. Ostatni remont wykonano w latach 2006-2007.
W przeszłości istniała inna nazwa tego obiektu – Přehrada u Krausových Bud.
Źródło: https://vodnihospodarstvi.cz/sto-let-od-dokonceni-prehrady-labska/
ZAPORA
Dokładniej to zapora grawitacyjna łukowa. Do jej budowy użyto lokalnego kamienia – gnejsu.
Ma chronić region środkowych Karkonoszy podczas roztopów oraz wielkich opadów.
Wysokość korony zapory: 41,5m
Szerokość korony zapory: 153,5m
Powierzchnia utworzonego na Łabie zbiornika (Vodní nádrž Labská) to maksymalnie około 40 hektarów. Jego długość to około 1,3 km, natomiast szerokość, ze względu na zlokalizowanie w wąskiej dolinie utworzonej przez rzekę, nie przekracza 350 metrów.
Od 1994 zapora na Łabie produkuje również prąd – poniżej korony znajduje się elektrownia.
Inną zabytkową zaporą na Łabie, jest ta wybudowana kilkadziesiąt kilometrów w dół jej biegu – niedaleko miejscowości Dvůr Králové nad Labem. Jest z pewnością bardziej znanym obiektem. Ale o niej kiedy indziej.
Zwiedzanie zapory jest darmowe! (jakby ktoś pytał :p) 🙂
Możliwe jest również dla rodzin z dziećmi – można tu spokojnie pospacerować z wózkiem dziecięcym.
OBIEKTY TECHNICZNE
Prezentują się równie zabytkowo co i zapora.
ZIP LINE
Nad zaporą można skorzystać z atrakcji jaką jest zjazd tyrolką z jednej strony na drugą – 120 metrów długości i około 25 metrów nad ziemią. Tak to wygląda w praktyce 🙂
Latem chętnych nie brakuje.
PS. Tuż obok zapory znajduje się darmowy parking! W mieście już wszystkie są płatne.
