Obecny pałac został wybudowany pierwotnie jako dwór ale w toku wieków uległ kilku przebudowom i stał się pałacem. Otacza go niewielki ale zabytkowy park. W środku mieści się szkoła podstawowa oraz biblioteka. Stan obiektu jest niezły, chociaż wymaga prac konserwatorskich i rewitalizacyjnych. Ruszamy do kaczawskiego Kaczorowa.
KACZORÓW W GÓRACH KACZAWSKICH
Prawie każdy kto jedzie z Polski w Karkonosze (i ogólnie w Kotlinę Jeleniogórską) przejeżdża przez tą miejscowość. Znajduje się bowiem na trasie między Jelenią Górą a Bolkowem (można nawet napisać, że na trasie między Jelenią Górą a Wrocławiem).
To niewielka wieś wciśnięta pomiędzy kolejne grzbiety Gór Kaczawskich. Znajdują się tu dwa kościoły, słynny w regionie (choć już chyba nieczynny – nie mam pojęcia nawet, żeby nie było :p) … klub nocny oraz … zespół pałacowy o którym jest dzisiejszym materiał 🙂
Poniżej panorama Kaczorowa (niem. Ketschdorf) na której oznaczyłem pałac czerwoną elipsą.
Źródło: https://polska-org.pl/5700304,foto.html?idEntity=549590
Sam obiekt znajduje się zaledwie 100 metrów od najważniejszego skrzyżowania we wsi, które znane jest wśród kierowców ze sporych korków jakie się tu pojawiają w sezonie turystycznym (skrzyżowanie trzech dróg prowadzących kolejno do: jeleniej Góry, Bolkowa i Kamiennej Góry (przez Marciszów).
HISTORIA I ARCHITEKTURA
Tutejszy dwór wybudowano w 1561 roku, o czym przypomina data na kartuszu herbowym znajdująca się po lewej stronie od portalu wejściowego.
W 1829 roku ukończono przebudowę w stylu eklektycznym (łączącym ze sobą różne historyczne style architektoniczne). Wybudowany jest z cegły.
To właśnie ta przebudowa nadała dworowi wygląd pałacu a podczas niej obiekt uzyskał m.in. narożnikową wieżę alkieżową. Z początku nie była nakryta (co widać na zamieszczonej powyżej XIX-wiecznej rycinie), z czasem nakryto ją ostro zakończonym „chełmem”, który można oglądać również i dziś.
Ten sam wiek przyniósł jednak kolejne przebudowy.
Do pałacu dobudowano dwie … dobudówki? 😛 Nie umiem znaleźć innego określenia. Jedna jest parterowej wysokości, druga sięga o piętro wyżej. To głównie przez nie obiekt wydaje się mieć nieregularna bryłę.
Z XIX wieku (a dokładniej z jego 2. polowy) pochodzi również przypałacowy park co świetnie pasuje do romantycznych zwyczajów tamtych czasów. Przed pałacem powstał wtedy między innymi niewielki staw, który obecnie stoi pusty.
Niewiele przetrwało starych drzew z tamtych czasów. Choć jedna lipa o ile dobrze pamiętam) wciąż stoi obok pałacu.
Wybudowano go na rzucie prostokąta, chociaż jego bryła po przebudowach nabrała dość nieregularnych kształtów. Widać to już na pierwszy rzut oka.
Ma czterospadowy dach z lukarnami (okienka dachowe).
Piaskowcowy, zdobiony portal oraz zdobione schody wejściowe zlokalizowane są na ryzalicie zachodniej elewacji budynku. Ryzalit jest sporych rozmiarów i obejmuje większość fasady budynku.
W fasadzie frontowej można zobaczyć piękne kartusze herbowe m. in rodziny von Zedlitz.
Na rycinie powyżej widać również murowane tarasy pod samym pałacem. W nich można dostrzec wnękę z półokrągłym sklepieniem. O jej przeznaczeniu można się jedynie domyślać ale ze względu na jej rozmiary można wnioskować, że mogła być jedynie elementem dekoracyjnym.
Na południowej elewacji znajdują się piaskowcowe kartusze herbowe m. in. rodu von Zedlitz.
SZKOŁA
Wydaje się, że szczęściem pałacu jest fakt, że po II wojnie światowej została w nim utworzona szkoła, która zresztą funkcjonuje go dzisiaj. Mieści się tu również biblioteka.
Obiekt uległ pożarowi w 1989 roku po czym został wyremontowany. Ale ostatnie 32 lata sprawiły, że znów potrzebuje remontu co właśnie się dzieje.
FOLWARK
Najbliższą okolicę pałacu zajmują obecnie obiekty gospodarcze dawnego folwarku. Wydaje się, że mogą one przypominać o dawnych czasach świetności obiektu. W przeszłości w folwarku był również browar a obok niego stał zajazd.
Kilka metrów na północ od pałacu stoi ciekawy obiekt z kartuszami herbowymi. Czy to był browar albo zajazd? Bardziej by to wyglądało na zajazd, ale pewności nie mam …
Na pocztówce poniżej, po prawej stronie widać pałac podpisany jako „Schloss”. A u góry i po środku widać browar w Kaczorowie, znajdujący się obecnie po drugiej stronie ulicy. Czy to był browar „pałacowy”? To pytanie kieruję do osób, które posiadają wiedzę na ten temat.
Źródło: https://polska-org.pl/6530920,foto.html?idEntity=549590
PS. Z boiska sportowego, które znajduje się za szkołą można dostrzec między drzewami szczyt Lubrzę a na nim m. in skałkę zwaną Diablak. Miałem o niej przyjemność pisać już w przeszłości, ponieważ znajdują się na niej klamry ułatwiające wspięcie na jej szczyt gdzie znajduje się punkt widokowy Możecie o niej przeczytać tutaj: Skalne bastiony Lubrzy. Diablak i Karczmisko …
