To najwyższy szczyt Sudetów Wschodnich, po obu stronach granicy. Jest dominantą całego regionu, przyciąga ku sobie setki turystów. Widać go już z bardzo daleka, ze względu na wybudowaną na szczycie wieżę. Poznajcie Pradziada, najwyższy szczyt pasma Jesioników.
NAZWA
Kiedyś określano go właśnie w ten sposób – Pradziadek.
Rzeźba z drewna dębowego o wadze 600 kg i wysokości 213 cm ustawiona pod wieżą
Teraz to zazwyczaj Pradziad, a Czesi mówią na tę górę Praděd. Skąd taka nazwa? Może przeniesiona na szczyt z szacunku do przodków (praprzodków). Słowianie od zawsze otaczali zmarłych (przodków) szacunkiem, święta ku ich czci miały miejsce kilkukrotnie w ciągu roku. Takie podejście przetrwało do dzisiaj (choć już w o wiele słabszej wersji) i być właśnie to poskutkowało obecną nazwą góry. Podobno dopiero pod koniec XV wieku po raz pierwszy nazwano ją w ten sposób (wtedy jeszcze w niemieckiej wersji Altvater lub Vaterberg), a w wersji obecnej, słowiańskiej, użyto po raz pierwszy dopiero w połowie XIX wieku. Tak mówią zapisy, ale czy to możliwe, że ludność, która zamieszkiwała okolice góry na setki lat zanim pojawili się tu „Niemcy” nie miała dla niej nazwy? Może to wersje niemieckie są jedynie tłumaczeniem tych wcześniejszych, rodzimych?
W dalekiej przeszłości określano go również Śnieżną Górą (Schneeberg).
REKORDY
Jego wysokość Pradziad mierzy 1491 m n. p. m.
Jest najwyższym wzniesieniem Wyskiego Jesionika (czes. Hrubý Jeseník), całego pasma Jesioników (czes. Jeseníky) oraz Sudetów Wschodnich! Zaliczany jest do Korony Sudetów.
Jest on również najwyższym szczytem historycznego Górnego Śląska i jednej z największych krain geograficznych w Czechach – Moraw. Poniżej Pradziada przechodzi granica między Śląskiem a Morawami.
SZÓSTY SZCZYT SUDETÓW
Pod względem wysokości to 6-ty najwyższy szczyt w całych Sudetach.
NAJWYŻSZY PUNKT
Co bardzo ciekawe jest to obecnie najwyższy punkt stały w całych Sudetach. Wieża ma bowiem wysokość 146,5 metra, a jej „czubek” znajduje się na wysokości 1637,5 m. n. p. m. Jest wyższy od Obserwatorium Na Śnieżce o 17 metrów. Nieźle 🙂
Jego kopulasty wierzchołek jest bardzo charakterystycznym punktem orientacyjnym, ponieważ znajduje się na nim wysoki przekaźnik-wieża RTV z obserwatorium. Można go obserwować z bardzo odległych miejsc.
Poniżej fotografie z widocznym Pradziadem z Keprnika (również Wysoki Jesionik) …
z Borówkowej (Góry Złote) …
oraz Dzwonkówki (Karkonosze).
W przeszłości wieża na szczycie była jeszcze wyższa, i to o pond 20 metrów ale zdemontowano jej najwyższe partie i zastąpiono obecnymi – niższymi.
W wieży znajduje się również restauracja, hotel i bar. Można tu spędzić trochę czasu i zaznać trochę luksusu. Turystyka zawitała na jego szczyt dopiero pod koniec XIX wieku, ale w XXI wieku ruszyła na dobre.
Pobliskie góry wykorzystywane są zimą jako stoki narciarskie.
Ważnym punktem Pradziada jest wspomniane obserwatorium, znajdujące się na 73 metrze wieży (1564 m. n. p .m). Co z niego widać? Bardzo wiele. Opisywać by to trzeba było na całych stronicach pergaminu. Widok roztacza się bowiem na cztery strony świata, na całe 360 stopni widnokręgu i nie da się ukryć, że jest CUDOWNY!
Na zdjęciu powyżej można zobaczyć Biskupią Kopę w Górach Opawskich z wystającą ponad las białą wieżą widokową.
Panoramy z Pradziada poniżej!
Przy dobrej pogodzie ponoć widać z niego nawet Wysokie Tatry, i najbardziej na wschód wysunięte części Alp. Co do pierwszej informacji, możemy się z nią zgodzić, to fakt, natomiast co do Alp jesteśmy sceptykami w tej materii.
PIERWSZA WIEŻA
W 1912 roku ukończono tu budowę neogotyckiej wieży widokowej, której projektem zając się austriacki architekt – Franz Ritter von Neumann. Mierzyła nieco ponad 32 metry wysokości. Nie długo cieszyła się jednak dobrym zdrowiem, a po przyłączeniu Kraju Sudeckiego do III Rzeszy, jeszcze przed rozpoczęciem II wojny światowej wieża nosiła imię samego Adolfa Hitlera. W 1959 roku wieża zawaliła się, na szczęście już 3 lata wcześniej postanowiono ją zamknąć. Od roku 2004 jej replikę można podziwiać w austriackiej miejscowości Wetzstein (poniżej).
Budowę aktualnej, rekordowej wieży zakończono w 1983 roku.
Jako, że to najwyższa góra w „okolicy” jest narażona na silne podmuchy wiatru. Warto więc zaopatrzyć się w czapkę nawet w środku lata. Na sam szczyt prowadzi asfalt, jest więc to świetny punt docelowy na wycieczkę rowerową, co zresztą często się dzieje wśród Czechów. Jak to w najwyższych partiach Sudetów turystów tu nie brakuje. Ruch może nie jest tak intensywny jak na Śnieżce, ale niewiele mu brakuje do Królowej Karkonoszy.
Niedaleko pod szczytem znajdują się Tabulkove Skaly. Niestety „legalnie” nie można do nich dotrzeć, bo teren objęty jest Narodowym Rezerwatem Przyrody (NPR). Wychodnie skalne nie są tu jednak częstym widokiem, powodem jest budowa geologiczna tego terenu. Wysoki Jesionik zbudowany jest głównie ze skał metamorficznych tj gnejsy czy łupki łyszczykowe.
CO MÓWI KAMIEŃ?
Wielką ciekawostką jest tu jeszcze stary kamień graniczny, pochodzący jeszcze z 1721 roku, a na nim możemy obejrzeć wyryte ze sporą dokładnością herby trzech graniczących tu księstw w tamtych czasach – Księstwa Nyskiego, Państwa Velkolosińskiego, i Zakonników Krzyżackich z Bruntalu.
Góra zimą na pewno prezentuje się równie przepięknie 🙂
Zbocza porasta stary las świerkowy i roślinność typowo alpejska m. in. jarzębina alpejska.
U stóp Pradziada wiedzie jeden z najciekawszych szlaków w całych Sudetach. O nim również możecie u nas przeczytać: Jeden z najciekawszych szlaków w Sudetach – Wodospady na Białej Opawie
