Owadożerne rosiczki nie kojarzą się z polską florą! Kto je widział podczas spaceru? No właśnie! Prawie nikt! Ale to nie znaczy, że ich nie ma! Są , nawet sporo! Łącznie mamy w Polsce aż 4 różne gatunki rosiczek i aż kilkanaście gatunków roślin owadożernych, chociaż niewiele osób ma tego świadomość. Dlaczego tak jest? Dlaczego nawet osoby świadome istnienia rosiczek w naszym kraju, rzadko są w stanie je wyszukać? Na sudeckich torfowiskach rosną czasami tysiące rosiczek okrągłolistnych. To właśnie im poświęcony zostanie ten materiał.
ROSICZKOWATE
W Polsce występują 4 gatunki rosiczek. De facto są to trzy odrębne gatunki: rosiczka długolistna, rosiczka okrągłolistna i rosiczka pośrednia! Czwarty gatunek jest mieszańcem rosiczki okrągłolistnej i rosiczki długolistnej tworząc rosiczkę owalną. Cztery rodzime gatunki to z jednej strony sporo, a z drugiej niewiele, biorąc pod uwagę, że łącznie do rodziny rosiczkowatych należy aż 250 gatunków.
Ale cieszmy się tym co mamy, bo mamy w naszym kraju niezwykłe rośliny owadożerne!
ROSICZKA OKRĄGŁOLISTNA
(Drosera rotundifolia)
ZNAJDŹ MNIE!
Żeby odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego tak mało osób w naszym kraju zdaje sobie sprawę z faktu że rosną u nas rośliny owadożerne m. in. takie jak rosiczki, wystarczy spojrzeć na zdjęcie poniżej. Wykonane jest z wysokości około 150 cm i przedstawia fragment torfowiska.
Torfowiska nie są największą atrakcją podczas wakacyjnych wyjazdów, są raczej dobrym miejscem na szybki spacer o ile przez nie prowadzą kładki lub brzegiem nich prowadzą szlaki turystyczne. Mało kto przystaje i spogląda w torfowisko dłuższy czas. Raczej przechodzi się przez nie/obok nich dość szybko zauważając te co po większe rośliny. Już sam ten fakt sprawia, że mało kto ma w ogóle szanse by podziwiać nasze, rodzime rosiczki. Na zdjęciu powyżej niewiele widać, ale znajduje się na nim kilkanaście rosiczek okrągłolistnych. Poniżej załadowałem do jednej galerii dwa takie same zdjęcia, ale na jednym wskazuję rosiczki czerwonymi strzałkami. Kto byłbym je w stanie dostrzec bez takiej pomocy?
Zatem powinniśmy już znać odpowiedź na postawione pytanie! Rosiczki okrągłolistne są zbyt małe by mógł je dostrzec ogół, a nawet dla osób które chcą je znaleźć, nie jest to proste zadanie! Okrągłe liście tej rośliny rzadko przekraczają rozmiar paznokcia najmniejszego z palców dorosłej osoby.
Jeśli zdarzają się już osoby, które np. na tablicach dydaktycznych zamontowanych na torfowiskach na których występuje rosiczka okrągłolistna, wyczytali o jej istnieniu i chcą ją odnaleźć, szukają mimo woli czegoś większego, a nie takich drobnych roślinek jakimi są w rzeczywistości nasze rosiczki.
ACH CI BLOGERZY!
Przeglądając blogi turystyczne, podróżnicze o tematyce górskiej mnóstwo z nich posiada wpisy o torfowiskach m. in. o Rezerwacie Przyrody „Torfowisko pod Zieleńcem„, gdzie rosiczki okrągłolistne występują w setkach, a nawet i tysiącach sztuk. Opisy dokładnie traktują długość trasy, czas przejścia, wskazują gdzie można zostawić auto, ale … ciężko odnaleźć taki na którym znajdą się zdjęcia rosiczki okrągłolistnej. Oczywiście jest ona wymieniana w tekście jako wielki unikat i klejnot w koronie torowiska, ale … zdjęcia są najczęściej zdjęciami tablicy edukacyjnej znajdującej się na wejście na torfowisku, na których umieszczono jej wizerunek. Znaczy to jedno – ich widok nie jest dla każdego. Raczej jest on zarezerwowany dla osób, które naprawdę chcą je odnaleźć, dla przyrodnik a nie dla osób o szybkim tempie przemieszczania się przez świat.
WYGLĄD ZEWNĘTRZNY!
Roślina nie jest w sumie strasznie mała, ale środowisko które zamieszkuje dodatkowo utrudnia jej odnalezienie. Na torfowiskach rośnie sporo różnego rodzaju traw, sitowie czy również torfowce w których rosiczki mogę się schować i ciężko je zauważyć choćby z 1-2 metrów. Ale w rzeczywistości dorosła roślina może mieć nawet do kilkunastu centymetrów szerokości, a skromne kwiaty osiągają wysokość również do 20 cm. Niestety nie udało mi się wykonać dobrych zdjęć na których łodygi z kwiatem byłyby ładnie ujęte – są cienkie i często tak poukrywane pomiędzy innymi roślinami, że nie jest to prostą sprawą. Poniżej widać łodygę z na której kwiaty zamieniły się już w nasiona.
Liście to chyba najciekawsza część tej rośliny. To tzw. liście pułapkowe wyposażone w specjalne wypustki tj włoski gruczołowe.
Na ich końcach zbiera się słodka ciecz, która przypomina kropelki rosy i która jest wabikiem na owady. Dodatkowo posiada ona czerwony kolor co zwiększa jej atrakcyjność dla owadów. Jest lepka więc zachęcone (zwabione) owady po kontakcie z nią nie mogą już się uwolnić. Wówczas liście zwijają się, a owady zostają trawione (przede wszystkim przez kwas mrówkowy), a najcenniejsze substancje odżywcze w nich zawarte są wchłaniane (wyssane) przez roślinę. Taki proces trwa do 24 godzin, po tym czasie liść wraca do swojej formy i funkcjonalności. Resztki owadów (chitynowy szkielet) są wywiewane przez wiatr. Okrągłe liście, od wewnątrz mają kolor czerwonawy, a ich zewnętrzna strona jest zielona.
Łodyżki rosiczek są również koloru czerwonego, posiadają niewielkie włoski.
Rosiczki okrągłolistne to rośliny wieloletnie.
AZOT!
Ponieważ torfowiska wysokie, na których najczęściej można podziwiać nasze rodzime rosiczki, są ubogie w związki biogenne i substancje odżywcze, niewiele roślin może przetrwać w takich warunkach, a te które dają radę musiały wypracować odpowiednie strategie przetrwania. W przypadku rosiczek to właśnie owadożerność, przede wszystkim po to by pozyskiwać azot i nadrabiać jego niedobór w podłoża. Azot to najcenniejszy „składnik” pozyskiwany ze zwabionych i strawionych owadów!
SUDETY!
W polskiej części Sudetów rosiczki najłatwiej obserwować w Karkonoskim Parku Narodowym, w Górach Izerskich (w Rezerwacie Przyrody „Torfowiska Doliny Izery”), w Górach Stołowych, na Trzcińskich Mokradłach na skraju Rudaw Janowickich oraz na wspomnianym Torfowisku pod Zieleńcem w Górach Bystrzyckich. Po czeskiej stronie można je spotkać w Górach Izerskich, Karkonoszach, Górach Stołowych, Górach Orlickich jak również w Wysokim Jesioniku.
W Polsce najczęściej jednak występują w pasie pojezierzy. Na Dolnym Śląsku mają się dobrze m. in. w Borach Dolnośląskich na tamtejszych torfowiskach.
ROŚLINA CHRONIONA!
Rosiczki objęte są ochroną czynną – jest ściśle chroniona!
