W Szklarskiej Porębie jest wiele starych obiektów wartych uwagi. Stare wille i pensjonaty oprócz tego, że zachwycają swoją architekturą to często opowiadają niezwykłe historie jakie w przeszłości się w nich odbywały. Dziś przyjrzymy się jednej ze szklarskoporębskich willi „Olimp Retro” oraz jej sąsiadce willi Olimp …
SZKLARSKA PORĘBA!
Obiekty znajdują się w Szklarskiej Poręby Górnej, na uboczu względem zatłoczonego w sezonie centrum miejscowości. Stoją przy jednej z najważniejszych ulic miasta – ul. 1. Maja, w bliskim sąsiedztwie, nawiązującej do szklarskiej historii regionu, atrakcji turystycznej o nazwie „Leśna Huta”.
Mimo, że do centrum jest całkiem niedaleko to bardzo ustronne miejsce.
OLIMP RETRO
Nie udało mi się dokładnie ustalić z którego roku pochodzi owy budynek. Wszystko co na temat udało mi się odnaleźć to „XIX wiek”. Szacuję, że to bardziej druga połowa, a najpewniej nawet 4. ćwierć tegoż wieku, ale to tylko moje przypuszczenia.
Została zatem wybudowana w okresie boomu na turystykę w tej miejscowości, podobnie zresztą jak ogromna ilość innych starych obiektów zarówno w Szklarskiej Porębie, Świeradowie-Zdroju czy Karpaczu. Ten okres przypada na końcówkę wieku XIX i początek wieku kolejnego.
HISTORIA
W tym temacie również niewiele da się odnaleźć informacji. Wiadomo, że przed II wojną światową oraz w jej trakcie Willa Olimp Retro oraz znajdująca się w jej pobliżu (około 200 metrów na południe, bardziej w lesie) willa Olimp należały do Luftwaffe (zbrojne siły lotnicze III Rzeszy). Pełniły wówczas funkcję ośrodka wypoczynkowego dla dowódców o stopniu co najmniej oficerskim.
Po wojnie obiekt znalazł się pod zarządem aparatu władzy i podobnie jest również dzisiaj – obecnie obydwa wspomniane budynki są własnością Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Jest jednak pewna historia, którą omylnie przypisuje się willi Olimp Retro, a w rzeczywistości wydarzyła się, w lesie, „za płotem’ tego obiektu – w dzisiejszej willi Olimp. Błąd ten wynika za pewno z nazewnictwa, ponieważ mające wspólnego właściciela obiekty mają w nazwie, obydwa, słowo „Olimp”. Ten starszy, otrzymał ponadto drugi człon „Retro” być właśnie ze względu na swoją starszą metrykę.
HISTORIA W TLE!
Historią, którą czasami, omyłkowo, przypisuje się willi Olimp Retro jest bardzo ważne dla losów Europy wydarzenie. W willi Olimp bowiem, 22.09.1947 roku odbyło się spotkanie, którego konsekwencje były odczuwalne w tym rejonie świata jeszcze przez długi czas.
W ogromnym skrócie! W 1947 roku Stany Zjednoczone opracowały „Plan Marshalla”, który miał pomóc zniszczonej Europie się odbudować. Zakładał pomoc krajom z zachodu tego kontynentu, ale również ZSRR, jego satelitom, jak również Polsce czy Czechosłowacji. Stalin jednak nie zamierzał korzystać z pomocy Stanów Zjednoczonych i zwołał spotkanie przywódców krajów komunistycznych. Gdzie? No właśnie! W Szklarskiej Porębie, właśnie w Olimpie! Było to wówczas bardzo ciche miejsce, choć dziś już rozrastająca się Szklarska Poręba trochę je zmieniła. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele takich krajów tj. Polska, Jugosławia, ZSRR, Czechosłowacja, Bułgaria i Rumunia oraz przywódcy partii komunistycznych z Włoch oraz Francji. Polskę reprezentował m.in. Władysław Gomułka. Główną postacią był Żdanów, postać, która była odpowiedzialna za stalinowskie czystki w latach 30-tych XX wieku.
Spotkanie było ściśle tajne, a opinia publiczna dowiedziała się o nim dopiero w tydzień po jego zakończeniu. Podczas spotkania cały teren był obstawiony m.in. przez NKWD.
W konsekwencji tego spotkania powstał tzw „Kominform”, a w Europie Wschodniej oraz na Bałkanach rozpoczęły się długie lata „stalinizmu”. Dla osoby w moim wieku, która z czasów PRL-u niewiele pamięta i jeszcze mniej rozumie zaskakująca (pozytywnie) była postawa Gomułki. Ale więcej możecie przeczytać o tym spotkaniu z tego artykułu. Warto to zrobić! https://lewicowydolnyslask.pl/kominform-powstal-w-szklarskiej-porebie/
Tak więc bezpośrednio po wojnie Szklarska Poręba byłą miejscem niezwykłego wydarzenia, które nie jest powszechnie znane. Być może negatywne skutki tego wydarzenia sprawiają, że dlatego miasto się nim nie chwali. Warto jednak znać tą historię.
A tu zdjęcie lotnicze sprzed II wojny światowej willi współczesnej willi Olimp. Obiekt jest schowany w gęstym lesie. Warto zauważyć też niewielki staw na pierwszym planie oraz drewniany pawilon na jego brzegu. Dziś po tych obiektach już nie ma praktycznie śladu …
Zdjęcie pochodzi ze zbiorów K. Grabskiego (źródło: https://fotopolska.eu/Szklarska_Poreba/b20127,Osrodek_Wypoczynkowy_MSWiA_Olimp.html?f=235647-foto)
A tak Olimp wygląda współcześnie:
Źródło: https://polska-org.pl/942248,foto.html?idEntity=520951
ARCHITEKTURA WILLI RETRO OLIMP
To typowy dla sudeckiego budownictwa pensjonatowego budynek, którego dolna część zbudowana została z kamienia ( z granitu) natomiast reszta z drewna!
To właśnie ten drugi materiał budowlany stanowi największy atut wizualny tego obiektu. Budynek jest niebanalny, głównie ze względu na skomplikowaną bryłę oraz drewniane płaskorzeźby w fasadzie głównej.
Przedstawiają one zwierzęta: sowę. wiewiórkę, zająca oraz ….
Ciekawe są również witraża w oknach powyżej, jednak detale widoczne są tylko od wewnątrz.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Marii Dolczewskiej (http://mariadolczewska.blogspot.com/)
W środku znajdują się również drewniane schody.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Marii Dolczewskiej (http://mariadolczewska.blogspot.com/)
Obiekt pełni obecnie funkcje turystyczne – można wynająć tu pokój.
