O zjawiskach z grupy halo pisałem już wielokrotnie. Wszystkie są niezwykłe, bo żeby mogły wystąpić muszą być spełnione określone warunki. Zdecydowanie częściej występują w dzień, gdy światło słoneczne bezpośrednio dociera do nas, po drodze rozszczepiając się w kryształkach lodu z których zbudowane są chmury. Ale również światło odbite od księżyca może spowodować wystąpienie zjawiska halo i jemu pokrewnych.
HALO
Zjawisk, które zalicza się do tej grupy jest całe mnóstwo, Co najmniej 120, ale wliczając w to zjawiska księżycowe to tą liczbę by trzeba podwoić.
Warunkiem niezbędnym do powstania każdego z nich są kryształy lodu przez które promienie słoneczne, gdy przelatują, rozszczepiają się, zmieniając przy tym kierunek oraz barwę. Najczęściej te kryształy lodu zawieszone są w chmurach piętra wysokiego – cirrusach , ale mogą budować również chmury innego typu.
Zjawiskom z grupy halo towarzyszy iryzacja czyli „tęczowość„. Światło docierające do nas ze Słońca można nazwać białym, ale w rzeczywistości zawiera w sobie niezliczoną ilość różnego rodzaju barw. Gdy całe to „widmo” leci w tym samym kierunku widzimy jednak tylko mieszaninę tych kolorów, która jest barwy białej. Natomiast gdy światło się załamuje w jakimś pryzmacie (kropla wody, kryształ lodu albo nawet szkło) poszczególnych kolorów światło (czyli różnej długości fale elektromagnetyczne) odbija się pod różnymi kątami (rozszczepia) i przez to widzimy już poszczególne kolory. Tak powstaje np. tęcza! Pospolite, ale jednak fantastycznie ciekawe zjawisko. Ta sama zasada funkcjonuje w związku ze zjawiskami z grupy halo. Tu również białe światło słoneczne załamuje się w kryształkach lodu i zmienia kierunki, w efekcie czego ujawniają się poszczególny kolory widma.
O samym zjawisku halo popełniłem niezwykle obszerny materiał, który możecie znaleźć pod zamieszczonym niżej linkiem. Nie widzę potrzeby opisywania go w tym miejscu. Zapraszam do lektury:
Co się wydarzyło na karkonoskim niebie 11. grudnia 2021 roku. Fenomenalne opowieści kryształowych chmur …
HALO KSIĘŻYCOWE
Występuje rzadziej niż zjawiska z tej grupy obserwowane w dzień. Przede wszystkim z dwóch powodów. Po pierwsze światło odbite od księżyca to tylko niewielka część całości światła słonecznego – więc ogólnie rzec biorąc tego światła jest wielokrotnie za mało. Po drugie natomiast, zdecydowanie rzadziej, ludzie nocą wpatrują się w niebo, w efekcie czego rzadziej są obserwowane takie zjawiska. Ale występują, i nie są jakoś strasznie rzadkie. Ciężko to oszacować, ale na podstawie 2 latach podczas których obserwuję niebo każdego dnia mogę spróbować. Zjawiska optyczne z grupy halo, występujące w ciągu dnia, można dostrzec kilkadziesiąt razy. W przypadku moich amatorskich obserwacji ta liczba to mniej więcej 50-70 obserwacji w rok. Dużo! Chociaż w większości zjawiska te są słabo widoczne i występują tylko takie, których większość nie dostrzeże. W takim razie nocą muszą być obserwowalne rzadziej, załóżmy że 2-3 krotnie. W każdym bądź razie wciąż pozostaje tu średnio kilkanaście takich nocy w ciągu roku (luźne, nieprofesjonalne, amatorskie szacunki autora).
GRUDZIEŃ 2023
Przy okazji grudniowej pełni minionego 2023 roku zjawisko halo księżycowego, a dokładniej halo 22-stopni (tzw. małe halo) można było obserwować nad większą częścią kraju. Występowało też w poprzednich dniach. Na niebie, bez trudu, można było obserwować świetlny, lekko tęczowy, pierścień wokół tarczy księżyca. Wszystko za sprawą wspomnianych wcześniej chmur typu cirrus, które pokrywały niebo. Tak to wyglądało:
