Są takie drzewa, którym warto poświęcić więcej uwagi niż kilka zdjęć i kilka słów. Jednym z nich jest stara lipa szerokolistna o imieniu „Księżna Anna” rosnąca w niewielkim Muchowie na Pogórzu Kaczawskim.
GDZIE TO JEST?
Muchów to wieś położona mniej więcej dokładnie w połowie drogi ze Świerzawy do Jawora.
Znajduje się po prawej stronie drogi, tuż za ostatnim budynkiem mieszkalnym w Muchowie, jadąc w kierunku Myślinowa / Jawora. Po drugiej stronie drogi można namierzyć plac zabaw.
LIPA SZEROKOLISTNA
Tilia platyphyllos
REKORDY
Jej obwód to około 750 cm co czyni ją najgrubszą lipą szerokolistną na Dolnym Śląsku i plasuje zarazem w najgrubszej dziesiątce przedstawicieli tego gatunku w Polsce.
Na tablicy informacyjnej obok lipy można wyczytać, że jej obwód to aż 785 cm co by czyniło ją jedną z trzech najgrubszych w Polsce. Skąd takie rozbieżności? Oczywiście jest to kwestia różnych pomiarów.
Jej wzrost ocenia się na ponad 25 metrów a wiek na ponad 300 lat. Niektóre źródła podają, że może być starsza nawet o 200 lat ale raczej trzeba schować te kalkulacje między bajki. Rzeczywiste ocenienie wieku pojedynczego drzewa jest bardzo trudnym przedsięwzięciem. Możemy bezpiecznie stwierdzić że ma między 300 a 400 lat.
OCHRONA
Pomnikiem przyrody została w 1966 roku. Obecnie znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Chełmy zajmującego znaczne obszary Pogórza Kaczawskiego.
Od kilku lat otoczona jest płotkiem ochronnym.
U jej stóp znajduje się tablica informacyjna oraz pamiątkowa płaskorzeźba z drewna z jej imieniem.
Posiada również swojego prywatnego strażnika, który pojawia się zawsze gdy ktoś kręci się koło lipy 🙂
SIELSKA OKOLICA
Ważnym elementem ochronnym tego drzewa jest również jego lokalizacja – niewielka wieś – oddalona od większych miast o wiele kilometrów, a co za tym idzie – nie ma tu tłumów, rzadko ktoś tutaj dociera. Jej najbliższym otoczeniem są domy mieszkalne oraz stary folwark (dawny PGR).
Mieszkańcom drzewo nie przeszkadza, a być może i pomaga! Według ludowych wierzeń lipy chroniły przed piorunami, posiadały również bardzo zdrowotny wpływ na człowieka. Wykorzystywano te drzewa na wiele różnych sposób. Potwierdzeniem znaczenia tego drzewa jest częste występowanie w kulturze ludowej Polski minionych wieków.
Lipy były (i nadal są) świętymi drzewami Słowian. Szczególnie ważne były dla płci żeńskiej, podobnie jak dla płci męskiej ważne były dęby. To właśnie te drzewa asystowały sądom od setek lat i do dzisiaj często rosną tzw karczmach sądowych. Na Dolnym Śląsku zachowało się ich wiele do dzisiejszych czasów (m. in. w Karpaczu czy Szklarskiej Porębie Dolnej). Sprawy mają się podobnie po czeskiej stronie Sudetów i dalej wgłąb masywu Czeskiego.
WIRTUALNY SPACER
Zapraszamy na spacer po okolicy, oraz wkoło naszej bohaterki 🙂
Można ją obejrzeć nawet przez google maps:
https://www.google.com/maps/@51.0212077,16.0205674,3a,75y,96.17h,105.23t/data=!3m6!1e1!3m4!1sEU-OOF4KMOU0fywYrSORFA!2e0!7i13312!8i6656
ZDROWIE
Mimo średniego wieku lipa wydaje się być bardzo zdrowym okazem i z pewnością, o ile nic nie stanie jej na przeszkodzie, porośnie jeszcze długo. Chociaż gdy spoglądnie się w górę jej pnia można dostrzec ślady „walki” z naturalnymi elementami przyrody m. in. z wiatrem.
Jeden z jej konarów złamany jest od zeszłego roku (2018) na wysokości około 10 metrów.
Na około 6-7 metrach można też dostrzec niewielką, ciekawie wyglądają narośl.
KSIĘŻNA?
Jako, że Muchów znajduje się na terenie byłego księstwa świdnicko-jaworskiego w XIV wieku, nazwę dla starej lipy zapożyczono od żyjącej w tamtych czasach księżniczki Anny Świdnickiej. W późniejszym czasie została ona żoną króla Karola IV luksemburskiego i przez to Królową Czech, a później nawet cesarzową Świętego Cesarstwa Rzymskiego gdy jej małżonek „awansował” na stanowiska cesarza. W odróżnieniu od długowieczności lipy z Muchowa, Anna Świdnicka żyła zaledwie 23 lata. Nie zmienia to jednak faktu, że była bardzo ważną postacią historyczną płci żeńskiej, a tylko imię żeńskie wchodziło w grę przy nadawaniu imienia lipie szerokolistnej z Muchowa.
