Wystarczy przygryźć owocnik by od razu móc rozpoznać ten gatunek. Jest o wiele rzadszy niż maślak żółty czy maślak sosnowy ale do rzadkich również nie należy.
TRUDNE POKREWIEŃSTWO
Gatunki, które wymieniłem w nagłówku, należą do rodziny maślakowatych. Wydawać by się mogło, że opisywany w tekście grzyb ze względu na swoją nazwę również należy do tej samej rodziny, ale … jest jednak inaczej. Należy bowiem do rodziny borowikowatych, czyli jest bardziej spokrewniony z np borowikiem szlachetnym czy podgrzybkiem brunatnym niż z maślakiem żółtym.
Niegdyś określany był również jako borowik pieprzowy.
MAŚLACZEK PIEPRZOWY
Chalciporus piperatus
Mimo, że jest bardzo podobny do maślaka pstrego również stopień pokrewieństwa z nim jest większy niż z borowikami i podgrzybkami. Od pstrego odróżnia go najbardziej piekący smak, ale również i cechy fizyczne. Przede wszystkim maślak pstry jest od niego większy, ma również ciemniejszy i nieco grubszy trzon.
NAZWA
Ze względu na swoje podobieństwo do maślaków oraz na fakt, że dorosły owocnik jest mniejszy od nich otrzymał nazwę 'maślaczek”. Drugi jej człon to już cecha jaką sprawdzić można na własnym podniebieniu/języku. ma ostry, piekący smak. Nie jest trujący więc spokojnie można sobie napotkanego maślaczka przygryźć i samemu sprawdzić. W moim odczuciu jest to przyjemny smak.
JADALNY CZY NIE?
W Polsce nie jest uważany za jadalny i rzadko kiedy jest wykorzystywany w kuchni, ale na wschodzie słowiańszczyzny owszem. Nie jest trujący, więc dlaczego by z niego nie korzystać? W dodatku jego piekący smak znika po obróbce termicznej. W Ameryce środkowej i południowej jest pozyskiwany na suszenie i stosowany jako przyprawa m. in. w Meksyku.
Można go spokojnie dorzucić do maślaków i podgrzybków skazanych na sos, ale lepiej nie więcej niż kilka owocników.
WYSTĘPOWANIE
Wspomniałem już o Meksyku, więc już wiecie jest występuje na bardzo dużym obszarze. Można go spotkać na każdym z kontynentów, jednak najbardziej rozpowszechniony jest w Europy Środkowo-Wschodniej.
Preferuje lasy iglaste, ale gdy jest w nich domieszka drzew liściastych to im to za bardzo nie przeszkadza. Najczęściej można je spotkać pod świerkami, sosnami i jodłami. Ale nie wchodzi z nimi w mikoryzę, jest pasożytem na grzybni innych gatunków, przeważnie muchomorów. Rośnie więc w takich miejscach w jakich występuje m. in. muchomor czerwony. Można go spotkać również w trawie, na skraju podleśnej łąki.
WYGLĄD
Na fotografiach i w tekście wyżej padło już wiele cech wyróżniających ten gatunek. Dodam jeszcze, że kapelusz rzadko przekracza 5-6 cm średnicy, a rurki z wiekiem ciemnieją, co widać wyraźnie na powyższych zdjęciach. Trzon jest równy, bez wybrzuszeń, mniej więcej tej samej grubości u podstawy jak i pod kapeluszem.
Zdjęcia wykonane w paśmie Wysokiego Jesionika w Sudetach Wschodnich.
Autor: Piotr Jochymek
